Zaraza ziemniaczana na pomidorach, wywoływana przez grzyb Phytophthora infestans, jest problemem, z którym boryka się wielu ogrodników w Polsce. Objawy zarazy pojawiają się często w postaci szarych, nieregularnych plam na liściach, a w wilgotnych i chłodnych warunkach dochodzi do szybkiego obumierania roślin. Choroby pomidorów mogą prowadzić do całkowitej utraty plonów w zaledwie kilka dni, szczególnie gdy wymagane warunki, takie jak wysoka wilgotność, sprzyjają rozwojowi patogenu. Warto więc znać objawy oraz sposoby zwalczania zarazy ziemniaczanej, aby skutecznie chronić swoje uprawy.
Metody zwalczania
Zwalczanie zarazy ziemniaczanej na pomidorach wymaga zastosowania różnych metod, by skutecznie chronić rośliny. Kluczową rolę odgrywa profilaktyka, która obejmuje między innymi sadzenie odpornych odmian oraz unikanie gromadzenia wilgoci na liściach. Należy stosować odpowiednie techniki nawadniania, by nie sprzyjać warunkom do rozwoju choroby. Zmiana stanowiska uprawy pomidorów jest zalecana, zwłaszcza jeżeli w danym miejscu występowały wcześniej ziemniaki.
Warto stosować określone środki ochrony, takie jak preparaty na bazie miedzi, w tym Miedzian. Regularne opryski tym środkiem powinny mieć miejsce, szczególnie podczas okresów ryzyka, gdy występują deszcze. Inne popularne środki to:
| Nazwa preparatu | Dawkowanie | Powierzchnia |
|---|---|---|
| Acrobat MZ 69 WG | 25 g na 7-8 litrów wody | 100 m² |
| Amistar 250 SC | 8-10 ml na 8 litrów wody | 100 m² |
| Miedzian 50 WP | 25-30 g na 7 litrów wody | 100 m² |
Usuwanie resztek roślinnych po sezonie ogranicza źródła infekcji. Regularne usuwanie obumarłych lub chorych części roślin toczo odgrywa budującą rolę w zwalczaniu chorób. Obserwacja objawów zarazy, które mogą pojawić się pod koniec czerwca w uprawach gruntowych, jest kluczowa. Zalecenia wskazują na regularne opryski w przypadku wystąpienia pierwszych objawów oraz stosowanie zabiegów zapobiegawczych, gdy widoczne są infekcje w pobliskich uprawach ziemniaków.
Ekologiczne sposoby ochrony
Ekologiczne sposoby ochrony pomidorów przed zarazą ziemniaczaną to klucz do skutecznej prewencji. Możesz stosować gnojówki, takie jak gnojówka z pokrzywy, która w stosunku 1:20 zwiększa skuteczność oprysku. Zawiera cenne składniki, w tym azot, potas, magnez i krzem. Proces fermentacji gnojówki z pokrzywy trwa od 2 do 4 tygodni, choć można kupić gotowe preparaty naturalne w sklepach ogrodniczych.
Warto zadbać o dobre gromadzenie wilgoci, co zmniejsza ryzyko chorób. Stosowanie naturalnych ściółek z materiałów roślinnych ogranicza kontakt liści z glebą. Regularne usuwanie resztek roślinnych oraz chorych liści to niezbędne elementy dbania o czystość upraw.
Innym przydatnym preparatem naturalnym jest gnojówka z żywokostu, zalecana co 15 dni w stężeniu 5%. Preparaty te przyczyniają się do poprawy zdrowotności roślin. Wywar ze skrzypu, przygotowywany z 1 kg świeżych roślin i 10 litrów wody, stosowany po rozcieńczeniu w stosunku 1:4, może wspierać ochronę przed zarazą ziemniaczaną. Kwas krzemowy zawarty w skrzypie zapobiega powstawaniu chorób grzybowych.
Rodzaj mikstur, jak gnojówka z pokrzywy, można przechowywać przez zimę, chociaż traci cześć azotu w tym czasie. W warunkach wysokiej wilgotności, co szczególnie ma miejsce w lipcu i sierpniu, zaraza ziemniaczana staje się niebezpieczna. Nieregularne plamy na liściach roślin mogą zwiastować jej obecność.
W miarę możliwości, stosuj do ochrony pomidorów miksturę drożdży piekarniczych (50 g drożdży na 5 l wody) co tydzień oraz mleczny środek rozcieńczony w proporcji 1:5. Takie działania skutecznie wspierają prewencję w uprawach ekologicznych oraz chronią przed szkodliwymi patogenami.
| Preparat | Stężenie | Częstotliwość stosowania |
|---|---|---|
| Gnojówka z pokrzywy | 1:20 | Co 5-7 dni |
| Gnojówka z żywokostu | 5% | Co 15 dni |
| Wywar ze skrzypu | 1:4 | Co 7 dni |
| Mikstura drożdży | 50 g na 5 l wody | Co 7 dni |
| Środek mleczny | 1:5 | Co 7 dni |
Odmiany odporne na choroby
Wybór odpowiednich odmian pomidorów jest kluczowy dla zapewnienia ich zdrowia i plonów. Istnieje wiele odmian odpornych, które mogą zapewnić lepszą ochronę przed zagrożeniem ze strony zarazy ziemniaczanej. Przykłady takie jak „Phantasia F1”, „Sacher F1” oraz „Deko F1” wykazują dużą odporność na choroby, co czyni je idealnym wyborem podczas sadzenia pomidorów w wilgotnych warunkach.
Decydując się na konkretne odmiany, warto zwrócić uwagę na te, które dojrzewają wcześnie, zanim pojawią się warunki sprzyjające rozwinięciu się choroby. Genotypy pomidorów, takie jak „Mountain Magic F1”, zostały zarejestrowane jako szczególnie odporne. W polskich warunkach doskonałe wyniki osiąga również odmiana „Rumba Ożarowska”, która charakteryzuje się wysoką odpornością na choroby oraz dużą zawartością witaminy C.
Podczas planowania upraw pomidorów, pamiętaj także o zasadach zmianowania oraz odpowiednich odstępach między krzakami. Te proste zabiegi nie tylko sprzyjają lepszemu wysychaniu liści po deszczu, ale również minimalizują ryzyko zgnilizny owoców. Regularne stosowanie nawozów organicznych może wzmocnić odporność na zarazę i wspierać zdrowy wzrost roślin, co jest niezwykle istotne w zachowaniu stabilnych plonów w zmieniających się warunkach klimatycznych.
